Σέρπα

Οι Σέρπα ζουν στις κοιλάδες του Νεπάλ, ψηλά επάνω στα Ιμαλάια. Κατά παράδοση καλλιεργούν δημητριακά και τρέφουν βόδια και γιακ. Κατά τη δεκαετία του 1920, οι πρώτοι Ευρωπαίοι ορειβάτες που ονειρεύτηκαν να κατακτήσουν τις κορυφές των Ιμαλαΐων προσέλαβαν Σέρπα ως αχθοφόρους για τη μεταφορά του εξοπλισμού τους. Έκτοτε, οι Σέρπα της γύρω από τα Ιμαλάια περιοχής μεταφέρουν ημιξυπόλητοι εκατοντάδες τόνους εφοδίων στις πλάτες τους (30-40 κιλά περίπου αντιστοιχούν σε κάθε ορειβάτη), ενάντια σε ανυπέρβλητα πολλές φορές εμπόδια, στελεχώνοντας τα όνειρα κατάκτησης των δυτικών και ρισκάροντας την ίδια τη ζωή τους για ένα μεροκάματο $10. Τα χρήματα που θα μαζέψουν σε μια αποστολή θα εξασφαλίσουν τα προς τα ζην για τους ίδιους και τις οικογένειές τους για 2-3 χρόνια.

Από τη τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα και μετά, κοντά στους επίδοξους "κατακτητές" των κορυφών, πολλοί Σέρπα θα συναντήσουν αφάνταστες δυσκολίες και θα χαθούν ακόμη, γνωρίζοντας τραγικό και ανώνυμο θάνατο, καθώς οι αναφορές των δυτικών στους ορεσίβιους ιθαγενείς Σέρπα, που κατανάλωναν τεράστια ποσά ενέργειας για την επιτυχία των ορειβατικών αποστολών, ήταν περιορισμένες. Πόσο γνωστό είναι, άραγε, στο δυτικό κόσμο ότι ο Άππα Σέρπα έχει ανέβει στο Έβερεστ δεκατέσσερις φορές (η 14η την άνοιξη του 2004), ο Ανγκ Ρίτα Σέρπα δέκα φορές (και χωρίς συμπληρωματικό οξυγόνο!) και ο Ανγκ Ντόρτζε Σέρπα οχτώ φορές;

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που αναφέρει ο Τζάμλιγκ Νοργκάϊ, γιος του θρυλικού Σέρπα Τένζινγκ Νοργκάϊ, του ορειβάτη που θα σταθεί στην κορυφή του Έβερεστ στο πλευρό του Νεοζηλανδού Έντμουντ Χίλαρυ το 1953, στο βιβλίο του "Αγγίζοντας τη ψυχή του πατέρα μου" (Εκδόσεις Ωκεανίδα). Στις σελίδες του βιβλίου μπορεί κάποιος να μάθει αρκετά πράγματα για τη ζωή του Τένζιγκ Νοργκάι αλλά και γενικότερα για τη σκληρή ζωή των Σέρπα. Θα μάθει επίσης για την περίπτωση ενός Νορβηγού που επιχειρεί ανάβαση κατά δήλωσή του "ολομόναχος", αποσιωπώντας ή κρίνοντας ως ανάξια λόγου μια δεκάδα Σέρπα που τον ακολουθούν και τον υπηρετούν. Ο συγγραφέας παραθέτει χαρακτηριστικά το ύψος των αποζημιώσεων που δίνονταν στους Σέρπα στην δεκαετία του '50 για διάφορα ατυχήματα: 20-50 δολάρια σε περίπτωση θανάτου, 15 δολάρια για την απώλεια χεριού και ακόμα λιγότερα για την περίπτωση της απώλειας δακτύλων λόγω κρυοπαγημάτων.

"Όποτε υπάρχει αναφορά στους Σέρπα, παρουσιάζονται σαν ένα είδος ανθεκτικού και αξιόπιστου υποζύγιου. Θυμώνω πάρα πολύ όταν διαβάζω για κάποιον τουρίστα που ξόδεψε χιλιάδες δολάρια για να μπορεί να διηγείται την τρομερή δοκιμασία του στο βουνό, το επικίνδυνο πέρασμα πάνω από τη χαράδρα με μια αλουμινένια σκάλα-γέφυρα – που είχε τοποθετηθεί εκεί από τους Σέρπα ώστε να γίνει δυνατή η αναρρίχηση. Συγνώμη, αλλά το δέος και ο σεβασμός μου ανήκουν στον Σέρπα που πέρασε χωρίς καμία βοήθεια κουβαλώντας τη σκάλα στην πλάτη του." Σάρι Πράντζ, Καλιφόρνια, στο Forum του National Geographic.

"Πηγαίνετε στο Νεπάλ, θα δείτε τοπία εκπληκτικής ορεινής ομορφιάς, θα συναντήσετε καλοσυνάτους ανθρώπους που θα σας κάνουν να τους θυμάστε με νοσταλγία, όταν θα επιστρέψετε πίσω στην Ελλάδα. Ζητήστε να σας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, κουβαλώντας τα πράγματά σας, μαγειρεύοντας φαγητό για σας, προσφέροντάς σας ένα φτωχικό δωμάτιο στο σπίτι τους, για να κοιμηθείτε, δείχνοντάς σας τα αξιοθέατα στο Κατμαντού ή μεταφέροντάς σας με ένα ρίκσο στις γειτονιές της. Και τότε σταθείτε αντιμέτωποι με τη συνείδησή σας: αν δεν θεωρείτε ελεημοσύνη τις κάποιες ρούπιες παραπάνω από την αμοιβή που θα σας ζητηθεί, πληρώστε τις και αποκαταστήστε την πιθανή αδικία που γίνεται σε βάρος αυτών των ανθρώπων. Σημασία, εξάλλου, έχει να είμαστε εμείς εντάξει με τη συνείδησή μας, αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο", γράφει ο "rumor", site admin του Adventure Zone.


Photos: Nature - Κείμενο: Serenity
Πηγές: National Geographic, Adventure Zone, Άρθρο του Γ. Σχίζα, Τα 7 θαύματα του φυσικού κόσμου